"Рак" - хәзерге медицинада иң куркыныч "җен".Кешеләр ракны тикшерүгә һәм профилактикалауга игътибар итәләр."Шеш билгеләре", туры диагностикалау коралы буларак, игътибар үзәгендә булды.Ләкин, күтәрелгән шеш билгеләренә генә таяну, еш кына фактик хәл турында ялгыш карашка китерергә мөмкин.
Шеш билгеләре нәрсә ул?
Гади генә итеп әйткәндә, шеш маркерлары кеше организмында җитештерелгән төрле протеиннарга, углеводларга, ферментларга һәм гормоннарга карый.Шеш маркерлары ракны иртә ачыклау өчен тикшерү коралы буларак кулланылырга мөмкин.Ләкин, бераз күтәрелгән шеш маркерының клиник кыйммәте чагыштырмача чикләнгән.Клиник практикада инфекция, ялкынлану, йөклелек кебек төрле шартлар шеш билгеләренең артуына китерергә мөмкин.Моннан тыш, тәмәке тарту, спиртлы эчемлекләр эчү, соңга калу кебек сәламәт яшәү рәвеше шеш билгеләренең күтәрелүенә китерергә мөмкин.Шуңа күрә, табиблар, гадәттә, бер сынау нәтиҗәсендә кечкенә үзгәрүләр түгел, ә берникадәр вакыт эчендә шеш маркеры үзгәрү тенденциясенә күбрәк игътибар бирәләр.Ләкин, билгеле бер шеш маркеры, мәсәлән, CEA яки AFP (үпкә һәм бавыр рагы өчен шеш билгеләре) сизелерлек күтәрелсә, берничә мең яки дистәләрчә меңгә җитсә, бу игътибарны һәм алга таба тикшерүне таләп итә.
Ракны иртә тикшерүдә шеш билгеләренең әһәмияте
Шеш билгеләре рак диагнозы өчен төгәл дәлил түгел, ләкин алар әле дә билгеле бер шартларда ракны тикшерүдә зур әһәмияткә ия.Кайбер шеш билгеләре чагыштырмача сизгер, мәсәлән, бавыр яман шеш авыруы өчен AFP (альфа-фетопротеин).Клиник практикада, AFP-ның аномаль күтәрелүе, имидж тестлары һәм бавыр авыруы тарихы, бавыр яман шешен диагностикалау өчен дәлил буларак кулланылырга мөмкин.Нәкъ шулай ук, башка күтәрелгән шеш маркерлары тикшерелгән кешедә шешләр булуын күрсәтергә мөмкин.
Ләкин, бу барлык рак тикшерүләрендә шеш маркерын тикшерүне кертергә тиеш дигән сүз түгел.Без тәкъдим итәбезберенче чиратта куркыныч астында булган кешеләр өчен шеш маркерын тикшерү:
- 40 яшьтән һәм аннан да зуррак кешеләрдә тәмәке тарту тарихы зур (тәмәке тарту вакыты көнгә тартылган тәмәке белән арттырыла> 400).
- 40 һәм аннан да зуррак кешеләр спиртлы эчемлекләр куллану яки бавыр авырулары белән авыралар (мәсәлән, А, В, С, яки цирроз).
- Ашказанында яки хроник гастритта Геликобактер пилоры инфекциясе белән 40 һәм аннан да зуррак кешеләр.
- 40 яшь һәм аннан да зуррак шәхесләр гаиләдә яман шеш авыруы белән авыралар (бер үк рак диагнозы белән бердән артык туры кан туганы).
Яман шеш авыруларын дәвалауда шеш билгеләренең роле
Шеш билгеләрендәге үзгәрешләрне дөрес куллану табиблар өчен антиканцер стратегияләрен вакытында көйләү һәм гомуми дәвалау процессын идарә итү өчен бик мөһим.Чынлыкта, һәр пациент өчен шеш маркерын тикшерү нәтиҗәләре төрле.Кайбер пациентларда тулысынча нормаль шеш билгеләре булырга мөмкин, икенчеләрендә дистәләрчә, хәтта йөзләрчә меңнәргә кадәр дәрәҗәләр булырга мөмкин.Димәк, аларның үзгәрүләрен үлчәү өчен бездә стандартлаштырылган критерийлар юк.Шуңа күрә, һәр пациентка хас булган шеш маркерының уникаль төрләрен аңлау, шеш маркерлары аша авыруның үсешен бәяләү өчен нигез булып тора.
Ышанычлы бәяләү системасы ике үзенчәлеккә ия булырга тиеш:"”Зенчәлек"һәм"Сәнгатьчәнлек":
Зенчәлеге:Бу шеш маркерларының үзгәрүе пациентның хәленә туры киләме дигән сүз.
Мисал өчен, бавыр яман шеш авыруының AFP (альфа-фетопротеин, бавыр яман шешенең билгеле маркеры) нормадан югарырак икәнлеген күрсәк, аларның шеш билгесе "үзенчәлекне" күрсәтә.Киресенчә, әгәр үпкә яман шеш авыруының AFP гадәти диапазоннан артса, яисә сәламәт кешедә AFP күтәрелгән булса, аларның AFP биеклеге үзенчәлекне күрсәтми.
Сәнгатьчәнлек:Бу пациентның шеш билгеләре шешнең үсеше белән үзгәрүен күрсәтә.
Мәсәлән, динамик мониторинг вакытында, без үпкә яман шеш авыруының CEA (карсиноембрион антиген, кечкенә күзәнәк үпкәсе өчен билгеле шеш маркеры) шеш күләменең үзгәрүе белән бергә арта яки кими, һәм дәвалау тенденциясен күзәтәбез икән, без аларның шеш маркерының сизгерлеген алдан билгели алабыз.
Ышанычлы шеш маркерлары (спецификасы һәм сизгерлеге белән) булдырылганнан соң, пациентлар һәм табиблар шеш маркерларының конкрет үзгәрүләренә нигезләнеп пациентның хәлен җентекләп бәяли алалар.Бу ысул табиблар өчен төгәл дәвалау планнарын эшләү һәм шәхси терапияләр эшләү өчен зур әһәмияткә ия.
Пациентлар шулай ук кайбер маркаларның каршылыгын бәяләү һәм наркоманиягә каршы тору аркасында авырулар үсешеннән саклану өчен, шеш маркерларының динамик үзгәрешләрен куллана ала.Ләкин, шулай да.әйтергә кирәк, пациентның хәлен бәяләү өчен шеш маркерларын куллану табиблар өчен яман шеш авыруына каршы көрәштә өстәмә ысул булып тора, һәм күзәтүнең алтын стандарты - медицина картиналарын тикшерү (шул исәптән КТ сканерларын да кертеп). , MRI, PET-CT һ.б.).
Гомуми шеш билгеләре: Алар нәрсә?
AFP (Альфа-фетопротеин):
Альфа-фетопротеин - гликопротеин, ул гадәттә эмбрион тамыр күзәнәкләре тарафыннан ясала.Levelsгары дәрәҗәләр бавыр яман шеш авыруларын күрсәтергә мөмкин.
CEA (Карсиноембрион Антиген):
Карсиноембрион антигенның күтәрелгән дәрәҗәсе төрле яман шеш авыруларын күрсәтергә мөмкин, шул исәптән колоректаль яман шеш, ашказаны асты асты яман шеш авыруы, ашказаны яман шеш авыруы.
CA 199 (углевод антиген 199):
Карбонгидрат антиген 199-ның күтәрелгән дәрәҗәсе гадәттә ашказаны асты асты яман шеш авыруларында һәм үпкә яман шеш авыруы, бавыр яман шеш авыруы һәм эчәк яман шеш авыруларында очрый.
CA 125 (Рак антиген 125):
Рак антиген 125, беренче чиратта, аналык рагы өчен ярдәмче диагностикалау коралы буларак кулланыла, һәм шулай ук күкрәк рагында, ашказаны асты асты яман шешендә һәм ашказаны яман шешендә дә булырга мөмкин.
TA 153 (шеш антиген 153):
Антиген 153 шешенең югары дәрәҗәсе күкрәк рагында еш очрый, һәм аналык яман шеш авыруында, ашказаны асты асты яман шешендә һәм бавыр яман шешендә дә булырга мөмкин.
CA 50 (Рак антиген 50):
Рак антиген 50 - специфик булмаган шеш маркеры, беренче чиратта, ашказаны асты асты яман шеш авыруы, колоректаль яман шеш, ашказаны яман шеш авырулары һәм ярдәмче диагностикалау коралы буларак кулланыла.
CA 242 (углевод антиген 242):
Карбонгидрат антиген 242 өчен уңай нәтиҗә ашказаны-эчәк шешләре белән бәйле.
β2-Микроглобулин:
β2-микроглобулин, нигездә, бөер торбасы функциясен күзәтү өчен кулланыла һәм бөер җитешсезлеге, ялкынсыну яки шеш авырулары арта ала.
Серум Ферритин:
Серум ферритин дәрәҗәсенең кимүе анемия кебек шартларда күренергә мөмкин, шул ук вакытта лейкоз, бавыр авырулары, яман шеш кебек авыруларда артырга мөмкин.
NSE (Нейронга хас Энолаза):
Нейронга хас энолаз - нигездә нейроннарда һәм нейроендокрин күзәнәкләрендә булган протеин.Бу кечкенә күзәнәк үпкәсе рагы өчен сизгер шеш билгесе.
hCG (Кеше Хорионик Гонадотропин):
Кеше хорионик гонадотропин - йөклелек белән бәйле гормон.Levelsгары дәрәҗәләр йөклелекне күрсәтә ала, шулай ук карын яме, аналык яман шеш авырулары, тест шешләре кебек авырулар.
ТНФ (шеш некрозы факторы):
Шеш некрозы факторы шеш күзәнәкләрен үтерүдә, иммун көйләүдә һәм ялкынсыну реакцияләрендә катнаша.Ставкаларның артуы йогышлы яки автоиммун авырулары белән бәйле булырга мөмкин һәм шешнең потенциаль куркынычын күрсәтә ала.
Пост вакыты: 01-2023 сентябрь